Κατάλογος έκθεσης
Βασίλης Καρακατσάνης
Distinct District | Διακριτή
Περιοχή
12
Μαϊου - 13 Ιουνίου 2020
(For English text, please scroll
down)
Η
Cube Gallery, φιλοξενεί την τελευταία
δουλειά του Βασίλη Καρακατσάνη, μέσα από
την ατομική του έκθεση, με τίτλο Distinct
District | Διακριτή Περιοχή. Η έκθεση αποτελεί
τη συνέχεια της ενότητας που έχει ήδη παρουσιαστεί στην Αθήνα, Κύπρο, Δανία,
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στην 24η Art Athina. Είναι η δεύτερη κατά σειρά
ατομική του έκθεση που φιλοξενείται στην Cube
και η 93η στο βιογραφικό του εικαστικού.
Η σειρά
Distinct District | Διακριτή Περιοχή
αποτελεί μία εικαστική προσέγγιση του Αθηναϊκού τοπίου, μέσα από
προσωπικά βιώματα. Κάθε έργο είναι μια αληθινή ιστορία, που όλες τους
διαδραματίστηκαν μέσα στο ασφυκτικό, τσιμεντένιο περιβάλλον, συνοικιών της
Αθήνας και του Πειραιά. Ένα προσωπικό ημερολόγιο που για σελιδοδείκτες έχει
εκκλησίες, προσδιορίζοντας την κάθε περιοχή. Είναι σημεία “διακριτά”, όχι
απεικονίζοντας την πραγματικότητα, αλλά τη σύνοψη των συναισθημάτων του
καλλιτέχνη και μέσω της εικονικής αυτής πραγματικότητας, προφανώς και του
θεατή. Έπιπλα, αντικείμενα, έντομα και ζώα πρωτοστατούν του αστικού
πλέγματος, υπενθυμίζοντας την προσπάθεια μας για έναν αστικό τρόπο ζωής,
άλλοτε αυθεντικό και άλλοτε όχι. Ασκητικότατα και αφαίρεση στην απόδοση του
αστικού τοπίου, συμβολισμοί με χιούμορ, μέσα από την κατάθεση των προσωπικών
του συμπερασμάτων και αποδοχής πλέον, της πραγματικότητας. Αποδοχής και
παραδοχής, που χρειάστηκαν 36 χρόνια εικαστικών διαδρομών, για να
αποτυπωθούν. Στις περισσότερες θεματικές του ενότητες αποκρυπτογραφεί το
αστικό τοπίο, σαν εσωτερική διεργασία. Στη συγκεκριμένη ενότητα
παρουσιάζεται ο περιβάλλον χώρος σαν έκπληξη, με οντότητα θεατρικής δράσης.
Την ενότητα των έργων
Distinct District | Διακριτή Περιοχή
έχουν προλογίσει οι Νίκος Βατόπουλος και
Μανίνα Ζουμπουλάκη.
“ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ” της Μανίνας Ζουμπουλάκη
Η Αθήνα όπως δεν την έχετε
ξαναδεί: ζωντανή από μέσα προς τα έξω, με εσωτερικότητα και εσωστρέφεια αλλά
με χρώματα και αρώματα, που την κάνουν μια μαγική Αθήνα – μια πόλη ιπτάμενη
πάνω από το στρίμωγμά της.
Η νέα σειρά έργων του Βασίλη
Καρακατσάνη με τίτλο “Distinct District” («Διακριτή Περιοχή») είναι
«μια εικαστική προσέγγιση του Αθηναϊκού τοπίου μέσα από προσωπικά βιώματα»,
όπως λέει ο ίδιος. Και δεν είναι μόνον αυτό.
Οι ωραίες, ξαφνικά,
πολυκατοικίες του Βασίλη, κολλημένες η μία πάνω στην άλλη, ανασαίνουν
ολοζώντανες μέσα από τις απλωμένες μπουγάδες, τις πολύχρωμες τέντες και τα
οδοντωτά μπαλκονάκια. Τρούλοι εκκλησιών αρπάζουν το μάτι σαν
σελιδοδείκτες, προσδιορίζοντας συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας και του
Πειραιά. Κι ενώ είναι αληθινές όλες αυτές οι εικόνες, με ανθρώπους που
κινούνται, κάνουνε σεξ και ζούνε πίσω από τα μπαλκόνια… θυμίζουν ταυτόχρονα
σκηνικά όπερας.
Ένα τραπεζάκι «της γιαγιάς»,
μια κυπαρισσί αστραφτερή καρέκλα «του γύφτου», μια γυάλα χρυσόψαρου, ένα
σακάκι-χαλί, ένα φόρεμα-μοτίβο, όλα σε πρώτο πλάνο, και οι πολυκατοικίες
πίσω τους να ανασαίνουν σιωπηλές.
Τα βαθιά χρώματα και οι
ανθρώπινες φιγούρες σε ξαφνιάζουν, όπως και τα φουντωτά έντομα, και τα
κατοικίδια, που ποζάρουν όλο πονηρή αθωότητα λες και είναι μπροστά σε
φωτογραφικό φακό.
Τα τριάντα έξη χρόνια
εικαστικών διαδρομών, περιπλανήσεων και ανακαλύψεων στην ζωή και στην τέχνη
του Βασίλη Καρακατσάνη, απλώνονται στα τελευταία έργα του πατώντας πάνω σε
αναγνωρίσιμα, πλην όμως μεταμφιεσμένα στοιχεία του Αθηναϊκού αστικού τοπίου.
Τα όποια στοιχεία
χρησιμοποιούνται με εσωτερικότητα, βάθος που σε εκπλήσσει και σε κρατάει,
κατά κάποιο τρόπο, ξαφνιασμένο. Κανένα από τα έργα δεν χάνει το χιούμορ, το
χαρακτηριστικό λοξό χαμόγελο του καλλιτέχνη, που τα κάνει ρεαλιστικά και
μαζί τρελά σουρεαλιστικά. Αυτή είναι και η υπογραφή του, ο συνδετικός
ιστός που δένει όλες τις δουλειές του Βασίλη τα τελευταία σαράντα περίπου
χρόνια… κι εδώ την πετυχαίνουμε στην πιο ώριμη, ενδιαφέρουσα και όμορφη,
πραγματικά, στιγμή της.
Αθήνα, Οκτώβριος 2018
Μανίνα Ζουμπουλάκη (συγγραφέας)
“Η Αθήνα του Βασίλη Καρακατσάνη” του Νίκου
Βατόπουλου
Το βιωμένο βλέμμα στην πόλη,
το βλέμμα εκείνο που σαρώνει τις κρύπτες και τις κόγχες του άστεως, αυτό το
βλέμμα, που έχει απόθεμα εμπειρίας, έχει διεκδικήσει το δικαίωμα να είναι
ελεύθερο. Απελευθερωμένο από στερεότυπες προσλήψεις της Αθήνας, ο Βασίλης
Καρακατσάνης ορίζει την προέκταση ενός ενεργούς σχεδίου για την εικαστική
χαρτογράφηση μιας πλατειάς προσωπικής τοιχογραφίας. Εκβάλλει στην Αθήνα με
μια διάθεση ισότιμης αντιπαράθεσης, πρόσωπο με πρόσωπο, αίσθημα το αίσθημα,
χειρονομία τη χειρονομία, για να εξυφάνει εν τέλει το δικό του παλίμψηστο,
που φέρει ένα κοινό σώμα αναμνήσεων και επιθυμιών.
Η Αθήνα όπως προβάλλεται
μέσα από τα νέα έργα του Βασίλη Καρακατσάνη είναι περισσότερο η ιδέα μιας
Αθήνας παρά η αποτύπωσή της. Είναι περισσότερο η συμπύκνωση μιας φαντασίωσης
παρά η απεικόνισή της. Γι' αυτό σε αυτήν την επιχειρούμενη απόβαση στο βαθύ
σώμα του άστεως, ο Βασίλης Καρακατσάνης, οργανώνοντας μια γέφυρα από την
ενότητα των προηγούμενων αστικών «Carpets»,
ενώνει θραύσματα και αρχιτεκτονεί νέες συγκατοικήσεις. Απέναντι στις
ολομέτωπες όψεις των αστικών πολυκατοικιών και των παλιών σπιτιών, ο Βασίλης
Καρακατσάνης, αντιπαραθέτει τις προσωπικές του ιστορίες. Υπάρχει μια
σύμπλευση, ανάμεσα στο μύχιο και το εξωστρεφές, σε έναν διάλογο όχι πάντα
προφανή. Ο Βασίλης Καρακατσάνης, με μία διάθεση κατανόησης και συμφιλίωσης
με την πόλη-τροφό, προεκτείνει ένα βλέμμα, από μία εσωτερική κόγχη προς ένα
αστικό ξέφωτο. Εκεί, στην πανσπερμία της πόλης, σε μία αστική σκηνή θεάτρου,
συμβαίνουν λίγο-πολύ τα πάντα. Εκείνο, όμως, που μοιάζει να καταλαγιάζει
είναι η σιωπή μέσα στην πολυκοσμία, όπως και τα λείψανα των προσωπικών
μικρόκοσμων, που σαν τάματα, σαν θυρεοί, σαν σμιλεμένα μενταγιόν σε έναν
αστικό καμβά, έρχονται να συμβολίσουν μία νέα, υπό ίδρυση, σχέση.
Ο Βασίλης Καρακατσάνης,
κάτοικος του κέντρου της Αθήνας, σε έναν δρόμο που έχει απορροφήσει στρώσεις
και στρώσεις γενεών, σε ένα σπίτι που αντηχεί αντιλάλους προγενέστερων
κατοίκων, γεμάτο με τον δικό του πλέον, πυκνό και πολύσημο κόσμο, σαν
cabinet of curiosities, είναι και ο ίδιος
ένας παρατηρητής του άστεως. Η θέα από μέσα προς τα έξω, κυριολεκτικά και
μεταφορικά, διασφαλίζει εκείνο το ελάχιστο μιας καθόλα αλληλοτροφοδοτούμενης
σχέσης, που συντηρεί χωρίς να συνθλίβει τις σπίθες της επιθυμίας.
Σε μια πρώτη ανάγνωση, τα
αστικά έργα του Βασίλη Καρακατσάνη φέρνουν, μέσα από τη χρωματική τους
έκλαμψη αλλά και μέσα από την ημιρεαλιστική τους απόδοση, κύματα ψυχικής
ευφορίας. Αναδύεται - με τάσης αποκάλυψης - μια Αθήνα (με την ευρύτερη
έννοια του μητροπολιτικού κέντρου, καθώς περιλαμβάνεται και ο Πειραιάς) που
πάλλεται ως ένας ζων οργανισμός με πόρους και αρτηρίες, όπως ακριβώς και η
κάτοψη μιας τυπικής ελληνικής πολυκατοικίας. Η κατά μέτωπο θέαση αυτής της
κυψελωτής πολυώροφης κατοικίας γεννά αισθήματα οικειότητας αλλά ταυτόχρονα
φέρει μαζί και τους λεπτούς κραδασμούς μιας λαθραίας παρατήρησης.
Ωστόσο, αν και ο καμβάς των
σπιτιών και των πολυκατοικιών του Βασίλη Καρακατσάνη - όλος αυτός ο αστικός
πυκνωτής που μας προσφέρει - εμφανίζεται πάλλων, εμφατικός, ορμητικός με όλη
εκείνη τη σκευή του παρόντος χρόνου, φθάνει διεκδικητικός στις αισθήσεις του
θεατή. Μαζί, ακολουθεί και μία αίσθηση ρήγματος, αμφιβολίας ή αμφισβήτησης.
Η απουσία διακριτών προσώπων μοιάζει να αδειάζει από ήχους την αστική
κιβωτό.
Σαν σε επάλληλα πανό, οι
κατά μέτωπο πολυκατοικίες του Βασίλη Καρακατσάνη παρουσιάζονται πυκνές,
σχεδόν ασφυκτικές, και το δίχως άλλο βαθειά αθηναϊκές, μέσα από όλες τις
σημάνσεις και τα μοτίβα μιας καταχωνιασμένης στο κοινό θυμικό αστικής
παρακαταθήκης. Εκεί, σε αυτές τις μισοφωτισμένες θυρίδες, σε αντίστιξη των
έντονων χρωμάτων της πρώτης εντύπωσης, αναδύονται ρωμαλέα ως τροπαιοφόρα
σύμβολα, με προέλευση την προσωπική μυθολογία του ζωγράφου αλλά όχι μόνο.
Τρούλοι ναών, κωδωνοστάσια, αεροπλάνα που ίπτανται, οικόσιτα ζώα σε πρώτο
πλάνο, έντομα και άλλα σπαράγματα ανόμοιων και εν πολλοίς απρόβλεπτων
πυκνωτών βλέμματος, ορίζουν έναν πολύσημο κόσμο που ζητεί νοηματοδότηση.
Υπάρχει μια τάση για
απόσπαση από το ευτελές. Το πρωτογενές, κινητικό και εφήμερο πρώτο επίπεδο
του δρόμου δεν ενδιαφέρει και τόσο καθώς αυτό που προκαλεί το ενδιαφέρον
είναι τα σπλάχνα του άστεως, οι αλλεπάλληλες σειρές των διαμερισμάτων, των
παλιών σπιτιών, οι αρχιτεκτονικές προεξοχές, μόνιμες όπως μια στέγη ή
εφήμερες όπως μια τέντα, οι επικαλύψεις, οι συγκατοικήσεις, οι αλληλουχίες.
Το αστικό κοίτασμα, όπως αυτό προκύπτει και αναφύεται μέσα από την κατά
μέτωπο παρατήρηση, μοιάζει να αυτονομείται και να οργανώνει εκ νέου μια άλλη
σχέση με τον θεατή.
Η Αθήνα, με εκείνη την
ευρεία, καθολική, πληθωρική ερμηνεία του άστεως-μήτρας, αποκαλύπτεται μέσα
από μία εικαστική γλώσσα που επιζητεί αφενός να κατατμήσει στερεότυπες
προσλήψεις και αφετέρου να επαναδιοργανώσει οικείες επιθυμίες. Τα αστικά
τοπία του Βασίλη Καρακατσάνη εγγράφονται στην εικαστική ιστορία της Αθήνας
ως λάβαρα και ως τοτέμ αυτογνωσίας, περισσότερο όμως ως κελεύσματα για την
κατανόηση, την αποδοχή και εν τέλει την προέκταση και προβολή του προσωπικού
κόσμου μέσα στην αστική χοάνη.
Νίκος Βατόπουλος (δημοσιογράφος - συγγραφέας)
Δεκέμβριος 2018
Σύντομο Βιογραφικό
Ο Βασίλης
Καρακατσάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 όπου ζει
και εργάζεται. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών
Τεχνών της Αθήνας, Θεωρία της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της
Βαρκελώνης και συντήρηση αρχιτεκτονικών μνημείων στο
Centro Europeo της Βενετίας, με υποτροφίες
του ΙΚΥ, της Ισπανικής Κυβέρνησης και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Έχει εκθέσει από το 1982 έως σήμερα, (ατομικές εκθέσεις) στην Ελλάδα, Κύπρο,
Ισπανία, Ιταλία, Ινδονησία, Ισημερινό, Τουρκία, Δανία,
H.A.E.
& Γερμανία. Αυτή είναι η 93η ατομική του έκθεση. Συμμετείχε σε
δεκάδες ομαδικές εκθέσεις, Art Fairs
& διεθνείς εκθέσεις. Έργα του βρίσκονται σε μουσεία, ιδιωτικές και δημόσιες
συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Vassilis Karakatsanis
Distinct District
Friday, 13 March 2020
Cube Gallery, 39, Miaouli str., Patras, Greece
Cube Gallery,
hosts the latest works of the artist Vassilis
Karakatsanis, in his solo show entitled
Distinct District. This
exhibition is the continuity of the unity, in the same title, already
presented in Athens, Cyprus, Denmark, the United Arab Emirates and the 24th
Art Athina and it is Vassilis Karakatsanis’s
second solo show hosted in Cube
and the 93rd included in his curriculum vitae.
Distinct
District is
a visual approach to the Athenian landscape
through personal experiences. Each painting is a true story that has played
out in the suffocating, concrete environment of districts in Athens and
Piraeus. A personal journal with churches as bookmarks, identifying each
region. These are ‘distinct’ points, which do not depict reality but rather
sum up the artist’s feelings and, through this virtual reality, presumably
the viewer’s too. Furniture, objects, insects and animals stand out against
the urban grid, evoking our effort for an urban way of life – at times
authentic, at times not. There is asceticism and abstraction in the
depiction of the urban landscape, and humorous symbolism, as the artist
states his personal conclusions and acceptance of reality. An acceptance and
affirmation that required a 36-year artistic journey in order to be
expressed. In most of his thematic units, he deciphers the urban landscape
as an internal process. Today, surrounding space is presented as a surprise,
as theatrical action.
Nikos Vatopoulos
and Manina Zoumboulaki
have written the texts for
Distinct District.
“VASSILIS KARAKATSANIS” by Manina
Zoumboulaki
Athens, as
you’ve never seen it before: living from the inside out, with inwardness and
introversion, but with colors and perfumes that make it a magical Athens – a
city flying above its crowds and cramped spaces.
The new series
of works by Vassilis Karakatsanis titled “Distinct District” is, in the
words of the painter, “an artistic approach to the Athenian landscape
through personal experiences”. But it’s not just that.
Vasilis’s
suddenly beautiful apartment buildings, one stuck on the other, breathe
vividly through the laundry hanging out to dry, the colorful awnings and the
crenellated balconies. Church domes grab the eye like bookmarks, identifying
particular areas of Athens and Piraeus. And while all these pictures are
real, with people moving, having sex and living behind the balcony doors; at
the same time they are reminiscent of opera sets.
A
“grandmother’s” side-table; a shiny, cypress-green plastic chair (the kind
gypsies sell off their trucks); a goldfish bowl; a carpet/jacket; a
gown/motif, all in the foreground, and the apartment blocks behind them,
breathing silently.
The deep colors
and human figures take you by surprise, as do the fluffy insects, and the
pets that pose, all sly innocence, as if they were in front of a photo lens.
Thirty-six
years of visual arts journeys, wanderings and discoveries in the life and
art of Vassilis Karakatsanis are spread out over his latest works, resting
upon recognizable but disguised elements of the Athenian urban landscape.
All elements
are used with inwardness, with a depth that surprises you and, in a way,
keeps you in a state of astonishment. None of the works loses the artist’s
sense of humor and typical wry smile, making them realistic and wildly
surrealist at the same time. This is his signature, the connective tissue
that has held together Vassilis’s works over the past forty years or so...
and here we come upon it at its most mature, interesting and truly beautiful
moment.
Athens, October 2018
Manina Zoumboulaki (writer)
“Vassilis Karakatsanis’s Athens”
by Nikos Vatopoulos
The experienced
gaze on the city, the gaze that scans its niches and caches; that gaze, with
its reserve of experience, has claimed the right to be free. Unfettered by
stereotypical perceptions of Athens, Vassilis Karakatsanis defines the
extension of an active plan for the visual mapping of a broad personal
fresco. It flows into Athens in a mood of equal confrontation, face to face,
feeling by feeling, gesture by gesture, in order to finally exalt its own
palimpsest, which carries a common body of memories and desires.
Athens, as
shown in Vassilis Karakatsanis’s new works, is more the idea of an Athens
than its portrayal. It is more the distillation of a fantasy than its
depiction. That is why, in his attempt to access the deep body of the city,
by organizing a bridge from his earlier urban ‘Carpets’, Vassilis
Karakatsanis, unites fragments and becomes the architect of new
co-habitations. Against the full-frontal facades of the urban apartment
blocks and old houses, Vassilis Karakatsanis juxtaposes his personal
stories. There is a dovetailing between the innermost and the extroverted,
in a dialogue that is not always obvious. Vassilis Karakatsanis, in a mood
both accepting and conciliatory towards the city-nurturer, extends his gaze,
from an inner niche to an urban clearing. There, in the multiethnic,
multicultural city, on an urban theatre stage, pretty much everything
happens. But what seems to abate is the silence amid the crowd, and also the
relics of the personal microcosms, which, like oblations, like blazons, like
chiselled pendants on an urban canvas symbolize a new, as yet not fully
formed relationship.
Vassilis
Karakatsanis, a resident of downtown Athens, on a street that has absorbed
layers and layers of generations, in a house resonating with the echoes of
previous inhabitants, filled with its own, dense and polysemous world, like
a cabinet of curiosities, the artist too is an observer of the city. The
view from the inside out, literally and metaphorically, ensures the minimum
of a totally interdependent relationship that sustains without crushing the
sparks of desire.
At first
reading, the urban works of Vassilis Karakatsanis bring, through their
colour flashes but also through their semi-realistic rendering, waves of
emotional euphoria. What emerges is an Athens (in the broader sense of the
metropolitan centre, since Piraeus is also included) with revelatory
tendencies, pulsating like a living organism with pores and arteries, just
like the floor plan of a typical Greek block of flats. The frontal viewing
of this honeycombed, multi-storey home generates feelings of intimacy, but
at the same time brings with it the fine vibrations of a clandestine
observation.
Yet, even
though the canvas of Vassilis Karakatsanis’s houses and apartment buildings
– this entire urban condenser that he offers us – appears pulsating,
emphatic, gushing with all the equipment of the present time, it arrives
laying claim to the viewer’s senses. Along with it comes a sense of breach,
doubt or questioning. The absence of distinct faces seems to empty the urban
ark of sounds.
Like a sequence
of banners, Vassilis Karakatsanis’s full-frontal apartment blocks are dense,
almost stifling, and no doubt deeply Athenian, through all the markings and
motifs of an urban legacy tucked away in the common affect. There, in these
half-illuminated openings, in contrast to the intense colours of the first
impression, symbols emerge as robust as trophies, originating in the
painter’s personal mythology, though not only his. Domes of temples, bell
towers, aeroplanes in flight, house pets in the foreground, insects and
other fragments of dissimilar and largely unpredictable gaze condensers,
define a polysemous world that asks to be given meaning.
There is a
tendency for detachment from the paltry. The primary, mobile and ephemeral
first level of the street is not of much interest; what draws the viewer’s
attention is the viscera of the city, the successive rows of apartments; old
houses; architectural protrusions as permanent as a roof or ephemeral as an
awning; overlayings; cohabitations; sequences. The urban deposit, as it
occurs and emerges through this frontal observation, appears to become
autonomous and to re-establish a new relationship with the viewer.
Athens, with
that broad, universal, exuberant interpretation of the city-womb, is
revealed through a visual language that seeks to break stereotypical
perceptions and reorganize familiar desires. Vassilis Karakatsanis’s urban
landscapes are registered in the visual history of Athens as banners and
totems of self-knowledge, but even more as dictates by which to understand,
accept and eventually extend and project the personal world into the urban
funnel.
Nikos Vatopoulos (Journalist - Author)
December 2018
Exhibition Duration:
12 May – 13 June 2020
Short CV
Vassilis
Karakatsanis was born in 1957 in Athens where
he lives and works. He studied painting at the Athens School of Fine Arts,
art theory at the Barcelona School of Fine Arts, and conservation of
architectural monuments at the Centro Europeo in Venice, with scholarships
from the Greek State Scholarship Foundation, the Spanish Government and the
Council of Europe. From 1982 to the present, he has exhibited his work in
Greece, Cyprus, Spain, Italy, Indonesia, Ecuador, Turkey, Denmark and
Germany (solo exhibitions). This is his 93rd solo exhibition. He has taken
part in dozens of group exhibitions, art fairs and international
exhibitions. His works are in museums, as well as private and public
collections in Greece and abroad.